De helft van de wereldbevolking krijgt er een aanzienlijk deel van haar leven mee te maken: de menstruatie. Wereldwijd is er, zowel bij publiek als onder beleidsmakers, nog weinig aandacht voor de impact van menstruatieproducten op milieu, gezondheid en gendergelijkheid. Mission Reuse zet zich in voor een wereld waarin hergebruik de nieuwe norm is. Daarom besteden we tijdens de internationale Environmenstrual Week aandacht aan de opkomst van herbruikbare menstruatieproducten.
Menstruatieproducten en het milieu
De meerderheid van verkochte menstruatieproducten zijn eenmalig bruikbaar. Een gemiddelde Nederlandse vrouw gebruikt tussen de 11.000 en 16.000 tampons, maandverband en inlegkruisjes. Daarmee gooit ze in haar leven 60 tot 90 kg eenmalig bruikbare menstruatieproducten bij het restafval!
Menstruatieproducten bestaan uit meerdere laagjes met ieder hun eigen functie. Daarom worden ze gemaakt van verschillende materialen zoals plastic, katoen en viscose. Een gangbaar stuk maandverband bestaat voor wel 90% uit plastic. Omdat de producten van zoveel verschillende materialen gemaakt zijn, is recycling moeilijk en duur. Daarom wordt dit afval verbrand, waardoor de grondstoffen na een korte gebruiksduur alweer verloren gaan.
Ook worden eenmalig bruikbare menstruatieproducten vaak na gebruik door het toilet gespoeld. Wanneer deze producten via riolering in onze rivieren komen, breken deze niet af. Plastic en daaraan gerelateerde chemicaliën, komen op deze manier in ons milieu met schadelijke gevolgen voor dieren en het ecosysteem. Maandverband, tampons, inbrenghulzen en hun verpakkingen behoren zelfs tot meest gevonden items op Europese stranden!
Giftig?
Aan reguliere tampons en maandverband worden tientallen kleef-, geur- en kleurstoffen toegevoegd om het product goed te laten werken en niet onfris te laten ruiken. Welke stoffen dit zijn, vind je meestal niet terug op de bijsluiter. Het blijkt dat sommige van deze stoffen geïdentificeerd zijn als kankerverwekkende stoffen, irriterende stoffen, hormoon-ontregelaars en reproductietoxische stoffen. Ook worden er sporen van bleekmiddelen en pesticiden aangetroffen. Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van deze stoffen in menstruatieproducten. Wel zijn er sterke aanwijzingen dat het niet gezond is wanneer we elke dag op verschillende manieren worden blootgesteld aan plastic en aan deze chemicaliën die aan de producten worden toegevoegd.
Afvalvrij, gezonder én goedkoper ongesteld
Steeds meer vrouwen stappen over naar menstruatieproducten die milieuvriendelijkere grondstoffen en minder toxische chemicaliën bevatten. Met herbruikbare alternatieven voorkom je sowieso een berg afval. Eén menstruatiecup of wasbaar maandverband kan al tot een vermindering van 99% van het afval zorgen in vergelijking met het gebruik van wegwerpproducten. Dat betekent dat als 20% van de vrouwen zou kiezen voor herbruikbare menstruatieproducten, dit in de Europese Unie 100.000 ton afval per jaar zou schelen!
Herbruikbare producten hebben daarnaast ook voordelen voor de portemonnee. Door herbruikbare alternatieven te gebruiken, kan een vrouw jaarlijkse tot wel € 119 besparen.
De overheid en bedrijven zijn aan zet
De verantwoordelijkheid voor gezonde en herbruikbare menstruatieproducten moet niet (alleen) bij de consument liggen. De Nederlandse overheid speelt een belangrijke rol in het meer en sneller beschikbaar maken van afval- en gifvrije menstruatieproducten voor iedereen. Bijvoorbeeld door een verbod op het gebruik van plastic en schadelijke chemicaliën, en het stimuleren van herbruikbare alternatieven. Ook moeten producenten en winkels hun verantwoordelijkheid nemen door bijvoorbeeld meer herbruikbare menstruatieproducten in de schappen te leggen, en deze bij hun klanten te promoten. Werk aan de winkel dus, maar samen kunnen we de milieu-, gezondheids- en economische gevolgen van wegwerp-menstruatieproducten structureel verbeteren!
Meer weten?
Ben je na het lezen van dit artikel enthousiast geworden over de duurzame alternatieven voor menstruatie producten? Je kunt ze o.a. bij onderstaande webshops kopen.