Hoe kun je vanuit een provinciale rol de transitie naar hergebruik versnellen? Deze vraag stelden we aan Bowine Wijffels, Transitiemanager Kunststoffen binnen Team Circulair Zuid-Holland. De provincie Zuid-Holland geldt binnen Nederland als koploper op dit gebied. Met een team van ongeveer 15 mensen werken ze aan verschillende transitieagenda’s, gebaseerd op het Grondstoffenakkoord vanuit het Rijk.
“Vanuit mijn functie kijk ik naar het hele pallet van kunststoffentoepassingen. Je kunt dan denken aan consumentenverpakkingen en herbruikbare bekers, maar ook aan verpakkingen die gebruikt worden in de tuinbouw en de productie van kunststoffen in de haven van Rotterdam.”, aldus Bowine. “Ik schrok best wel van de manier waarop we nu met plastic omgaan in de samenleving. We lopen op het gebied van kunststoffen enorm achter in de overgang naar circulair. Om de cirkel voor grondstoffen daar te sluiten, kunnen we echt een flinke slag maken. Reuse, reuse, reuse is de boodschap. Niets meer weg, alles terug. We moeten echt die gedachte aan circulair stimuleren.”
"We kunnen winst niet meer gebruiken als enige groei-indicator. Groei op een planeet waar een einde aan zit kan simpelweg niet. Een systeem van co-creatie brengt daar verandering in."
Provincie vervult meerdere rollen
In het stimuleren van die reuse-gedachte, ziet Bowine voor een provincie een aantal rollen weggelegd. Het gaat volgens haar in eerste instantie om het in kaart brengen van het probleem. “Binnen de provincie Zuid-Holland is de tuinbouwsector erg groot. Daar gaan tonnen plastic in om. Maar niemand heeft goed in kaart gebracht om welke hoeveelheden het nu precies gaat en wat voor soort plastics dat zijn. Vanuit de provincie hebben we dat nu in kaart gebracht. Dan weet je waar het probleem zit en waar je een verschil kunt maken.”
Een volgende stap is nieuwe methoden stimuleren door een vernieuwingsnetwerk op te zetten. “Partijen kijken dan samen naar alternatieven, innovaties, wet- en regelgeving om vervolgens een agenda op te stellen waar ze aan willen werken. Voor herbruikbare systemen binnen de to go-markt voor consumenten werken we samen met de gemeenten en stimuleren we hergebruik door een challenge uit te zetten voor vernieuwende ideeën waar we op voort kunnen bouwen. Dat is vooral een faciliterende rol.”
In de gesprekken over de industrie in de Rotterdamse havens is de Provincie Zuid-Holland de aanjager door op strategisch niveau de discussies rond circulair steeds opnieuw aan te zwengelen. “Als laatste hebben we natuurlijk een voorbeeldrol en kijken we ook in-house waar we stappen kunnen zetten naar herbruikbare systemen. Daar nemen we ook onze verantwoordelijkheid.”
Hergebruik verankeren in de samenleving
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat hergebruik ook echt verankerd raakt binnen ons systeem en volledig geïntegreerd is in onze manier van denken? Bowine: “Het vraagt veel, want partijen moeten elkaar vinden op dit onderwerp en meerwaarde creëren zonder concurrentie. Het vereist co-creatie vanuit een ander paradigma. Dat is lastig voor bedrijven, want het vergt een ander businessmodel waarbij meer wordt samengewerkt voor bijvoorbeeld retourlogistiek of verpakkingen. Een ecosysteem is een mooi voorbeeld. Binnen de natuur wordt veel samengewerkt zonder concurrentie. Concurrentie kost energie en dat maakt je zwak. Daarnaast kunnen we winst niet meer gebruiken als enige groei-indicator. Groei op een planeet waar een einde aan zit kan simpelweg niet. Een systeem van co-creatie brengt daar verandering in.”
Wil je meer weten over de plannen van Provincie Zuid Holland? Je leest er meer over op de website Circulair Zuid-Holland.