Kunststof verpakkingen voor voedsel en dranken zijn voorbeelden van wegwerpproducten die veel in zee en op stranden terechtkomen. Om het plasticafvalprobleem in de kiem te smoren, heeft de Europese Commissie de Single-Use-Plastics-richtlijn opgesteld. De maatregelen in deze zogenoemde SUP-richtlijn moeten door alle lidstaten per 3 juli 2021 worden omgezet in nationale wetgevingen. Zij gelden voor alle lidstaten van de Europese Unie. Maar waarvoor zijn de nieuwe maatregelen bedoeld en wat verandert er concreet voor horecaondernemers?
Wat is het doel van de Single-Use-Plastics-richtlijn?
Per jaar belandt ongeveer 11 miljoen ton aan plastic in zee. Al dat plastic vergaat niet, maar vormt een gevaar voor mariene ecosystemen en kan zelfs giftige stoffen bevatten. Vissen en vogels zien plastic vaak per ongeluk aan als voedsel, waardoor het terechtkomt in de voedselketen en indirect dus ook op ons bord. Met de nieuwe SUP-richtlijn wil de EU zwerfafval en de plastic soep in onze zeeën en oceanen verminderen. Het doel van de nieuwe maatregelen: ondernemers stimuleren om over te stappen op duurzame alternatieven en consumenten aansporen om geen plastic in de natuur weg te gooien.
Wat zijn de maatregelen voor de horeca vanaf 3 juli 2021?
De SUP-richtlijn bestaat uit verschillende maatregelen die in fases worden ingevoerd. Wil je weten wanneer welke maatregel ingaat? Bekijk dan deze handige poster. Hieronder een kort overzicht van de maatregelen die relevant zijn voor de horeca:
- Handelsverbod: er komt een verbod op de tien meest voorkomende plastic wegwerpproducten, waaronder piepschuimen maaltijdbakjes en bekers, plastic bestek, roerstaafjes, rietjes en borden.
- Markering op wegwerpbekers: bekers moeten laten zien dat er kunststof in zit, dat het in de afvalbak hoort en dat zwerfafval een negatief effect heeft op het milieu. Onderstaande stickers kunnen op wegwerpbekers gekocht vóór 4 juli 2022 worden aangebracht. De gekleurde sticker is bedoeld voor producten waar plastic in zit. Wanneer een product volledig gemaakt is van plastic, kan dit erop gedrukt worden in het zwart-wit of erin gegraveerd in het grijs.
- Consumptie-reductie: de consumptie van wegwerpbekers en voedselverpakkingen moet omlaag tegen 2026, bijvoorbeeld door herbruikbare verpakkingen aan te bieden.
Ben je ondernemer en wil je zeker weten of je verpakkingen nog toegestaan zijn? De beslisbomen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken kunnen je daarbij helpen. In dit artikel lichten wij alvast enkele alternatieven toe.
Wat zijn minder goede alternatieven voor plastic wegwerpproducten?
Veel mensen denken dat biobased of bioafbreekbare plastics een goed alternatief zijn, maar die vallen ook onder de SUP-richtlijn en zijn bovendien niet per se duurzamer. De reden: de productie van biobased plastics vergt alsnog grondstoffen en energie, ze zijn vaak niet goed afbreekbaar, en veroorzaken problemen in de recycling of compostering. Bovendien bevatten producten van biobased plastics vaak nog andere materialen (zoals plastic coatings) en soms zelfs zorgwekkende stoffen zoals poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS). Recent onderzoek vond ook in Nederland PFAS in zogenaamde bioafbreekbare en composteerbare verpakkingen. PFAS belasten niet alleen het milieu omdat ze slecht afbreekbaar zijn, maar ze tasten ook onze gezondheid aan. Hierdoor zijn plastic alternatieven zoals papier, karton en geperste plantaardige vezels niet altijd volledig biologisch afbreekbaar en dus ook geen goed alternatief. Het duurzame imago van alternatieve grondstoffen voor wegwerp is een valkuil en staat herbruikbare oplossingen in de weg.
“Een plastic rietje vervangen door een papieren variant creëert weer een nieuw afvalprobleem en is niet per se milieuvriendelijker. Wegwerpproducten blijven een milieuprobleem door de korte eenmalige gebruiksduur en het feit dat er veel grondstoffen voor nodig zijn.”
Zelfs wanneer een wegwerpproduct netjes in de prullenbak belandt én gerecycled wordt, is het nog beter om voor hergebruik te kiezen. Hier lees je waarom recycling alleen niet de oplossing is. Ook interessant: horecabezoekers zelf geven vaker voorkeur aan herbruikbare alternatieven. Dit geldt in ieder geval voor rietjes, blijkt uit onze LinkedIn poll.
Wat zijn de beste alternatieven voor een wegwerpplastic-vrije horeca?
Ondernemers mogen hun voorraden nog wel opmaken, maar daarna geldt: kies voor duurzame alternatieven, namelijk herbruikbare maaltijdcontainers en bekers. Door voor herbruikbaar te kiezen, draag je echt bij aan het milieu. Sta ervoor open en stimuleer dat je klanten hun eigen verpakking meenemen, bijvoorbeeld door korting te geven. Of biedt een herbruikbaar alternatief aan. Wil je hierbij ontzorgd worden en op een bestaand systeem instappen? Sluit je dan aan bij een herbruikbaar verpakkingssysteem zoals Ozarka, PackBack, SwapBox of Billie Cup.