Nederlanders eten en drinken steeds meer buitenshuis: de omzet van out-of-home consumptie in Nederland groeide de afgelopen tien jaar met 16,5%, van 18 miljard in 2010 tot 21 miljard euro in 2019. Een aanzienlijk deel van de out-of-home geconsumeerde levensmiddelen wordt in wegwerpverpakkingen (single use) verkocht. Zodra de laatste hap gegeten is, of de laatste slok gedronken, hebben bakje, zakje en beker hun doel gediend en zijn ze waardeloos geworden voor de gebruiker. Ze belanden in een afvalbak en worden vervolgens verbrand of, in sommige gevallen, gerecycled. Ook belanden veel wegwerpverpakkingen na gebruik in het zwerfvuil.

Circulaire economie
Nederland heeft de ambitie uitgesproken om in 2050 geheel circulair te zijn. Het uitgangspunt van een circulaire economie is dat we geen eindige grondstofvoorraden meer uitputten, afval niet meer bestaat en we zo hoogwaardig mogelijk hergebruiken; in eerste instantie het gehele product, vervolgens onderdelen en tot slot ook materialen. De Wet Milieubeheer verplicht de overheid zelfs om prioriteit te geven aan preventie en hergebruik. Er komt vanuit die context dan ook steeds meer aandacht voor het reduceren van de eenmalige verpakkingen voor out-of-home consumptie. Dat blijkt onder ander uit de groeiende aandacht voor hergebruik in convenanten als de Plastic Promise en het Plastic Pact, platforms als de Community of Practise (COP) Herbruikbare Verpakkingen van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken en een webinar-serie over afvalvrije bekersystemen voor festivals.

Weg met de wegwerpbeker?
Wegwerpbekers zijn een veelgebruikte en duidelijk gedefinieerde productcategorie, waardoor een overstap naar herbruikbare bekersystemen niet alleen directe milieuwinst kan opleveren, maar de inzichten van een dergelijke transitie ook inspiratie zijn voor andere productcategorieën waar wegwerp nog altijd de norm is. In dit rapport verkennen we het potentieel om in Nederland wegwerpbekers voor out-of-home consumptie te vervangen door herbruikbare bekers. We analyseren bestaande systemen voor herbruikbare bekers uit het buitenland en verkennen de kansen en uitdagingen voor ondernemers, consumenten en beleid. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van het Mission Reuse programma – een gezamenlijk initiatief van de stichtingen Enviu, Recycling Netwerk Benelux en Natuur & Milieu – dat als missie heeft om een transitie van wegwerp naar hergebruik voor een breed scala aan producten op gang te brengen in Nederland.